Hakemler İçin Rehber
Hakemlik Formunu İndirmek İçin Tıklayınız.
Hakemlik Sistemi ve Süreci
Hakemlere yönelik bu rehber, Psychiatry and Clinical Psychopharmacology dergisine (PCP) gönderilen makaleleri değerlendirirken uygulanması gereken temel hususlar ile derginin editoryal politikaları ve standartları hakkında bilgi içerir. PCP çift taraflı kör hakem sistemi kullanır; buna göre hakemlerin ve yazarların kimlikleri gizlidir. Makaleler derginin online gönderim sistemi üzerinden (http://www.psikofarmakoloji.org) gönderilir. Gönderilen makaleler daha önceden yayınlanmış ya da başka bir dergide değerlendirmede olmamalıdır ve katkıda bulunan tüm yazarlarının onayıyla gönderilmelidir. Yayın için ilk değerlendirme yayın yönetmeni, editörler ve uygun olan alt uzmanlık editörleri tarafından yapılır.
Araştırma makalelerinin yayınlanması öncelikle, hakemler ve editörlerce değerlendirilen geçerlik ve tutarlılıklarına bağlıdır. Gönderilen makaler uygun hakemlere iletilir ve hakemlerden, editörlere yayın kararı vermelerinde yardımcı olacak, yazarlara makalelerini iyileştirme olanağı sağlayacak ayrıntılı ve yapıcı yorumlarda bulunmaları istenir. İstenen değişiklikler online sistem üzerinden yazarlarca yapılır. Yayın kurulu makaleyi tekrar gözden geçirir ve baskı öncesi hali, son düzeltmeler için yazara gönderilir. Makaleler, derginin basılı versiyonunu takiben online olarak yayınlanır. PCP, uygun görülmüş makaleleri yayınlamak için yazarlardan herhangi bir ücret talep etmez.
Derginin editörü derginin bütün içeriğinden sorumludur. Editör, makaleler hakkında (gönderimler, içerik, hakem süreci, hakemlerin önerileri ya da yayın kararları gibi) yazarlar ya da hakemler dışında hiç kimseyle bilgi paylaşımında bulunmaz.
Hakemlik Daveti
Editör online makale sistemi üzerinden e-mail yoluyla potansiyel hakemlere davet gönderir. Davet, e-mailin alınmasından itibaren beş iş günü içinde, kabul ya da reddedilmelidir. Hakem raporlarının, hakemlik kabulünü takiben iki hafta içinde tamamlanması istenir. Hakemlerin, değerlendirme sürecinde gecikme olduğu ya da değerlendirme için daha fazla zamana ihtiyaç duyduklarında editörü bilgilendirmeleri beklenir.
Hakemlik Davetini Kabul Etme ve Reddetme
Hakemlik davetini kabul eden hakem, değerlendirmeyi belirtilen sürede yapacağını da taahhüt etmiş olur. Hakem makaleye online sistem üzerinden erişebilir. Herhangi bir erişim problemi durumunda, hakemler ilgili editör ile iletişime geçebilir. Hakem daveti reddederse, editörü red sebebiyle ilgili bilgilendirmelidir. Reddettiği değerlendirme için başka bir meslektaşını önermesi arzu edilir.
Çıkar Çatışması
Hakem, çıkar çatışmasının herhangi bir türüyle karşılaştığında, editörü bilgilendirmelidir. Çıkar çatışması finansal, akademik, kişisel ve şirkete ya da kuruma ilişkin bağlantılar nedeniyle oluşabilir. Çıkar çatışması söz konusu ise, hakemliğin kabulu esnasında beyan edilmelidir. PCP, WAME’in (http://www.wame.org/about/wame-editorial-on-coi) adresinden erişilebilen çıkar çatışması tanımını benimser.
Gizlilik
Editör, hakemleri, makale değerlendirmenin gizli ve imtiyazlı bir süreç olduğu konusunda bilgilendirir. Hakemler ve yayın kurulu, makaleleri üçüncü kişilerle tartışamazlar. Hakemler kişisel kullanım için makalenin kopyalarını alamazlar ve makaleyi başkalarına dağıtamazlar. Editör ve yazarlar izin vermedikçe, hakemlerin değerlendirmeleri hiçbir yerde yayınlanamaz ya da açıklanamaz. Hakemlerin gizliliği önemlidir. Nadir durumlarda, editör, belli bir noktaya açıklık getirmek için bir hakemin değerlendirmesini başka hakemlerle paylaşabilir.
PCP, hakemlere, Committee on Publication Ethics’in (COPE) hakemlere yönelik rehberini izlemelerini tavsiye eder.
Değerlendirme Yaparken
Hakemlerin aşağıdaki konulardaki yorumları beklenir.
- Makale, derginin kapsamıyla uyumlu mu?
- Makale etik kural ve ilkelere bağlı mı?
- Araştırma amaçları açık biçimde tanımlanmış ve bu amaçlara ulaşılmış mı?
- Çalışmanın metodolojisi ve tasarımı uygun mu? Ve iyi biçimde tanımlanmış mı?
- Veri analizi uygun olarak yapılmış mı?
- Veri analizi ve sonuçları geçerli ve güvenilir mi?
- Tartışma ve sonuç iyi dengelenmiş ve bulgularla desteklenmiş mi?
- Elde edilen bulgular ne ölçüde orijinal ve önemli?
- Makale iyi yazılmış, sunulmuş ve gerekli materyal, şekil ve tablolarla desteklenmiş mi?
- Makale, derginin editoryal politikaları ve yazarlara bilgi bölümündeki açıklamalarla uyumlu mu?
- Makalenin güçlü ve zayıf yönleri nelerdir?
Standart Değerlendirme Raporu
Değerlendirme raporları üç bölüm içermelidir: Editör için yorumlar, yazar için yorumlar ve değerlendirme bilgi formu. Editör için yorumlar bölümünde, özel yorumlar; kabul, red ya da revizyon konusundaki tavsiyeler nedenleriyle birlikte sunulur. Yazarlar için yorumları yazarken, hakem adının gizli olmasına dikkat etmelidir. Yazarlar için yorumlar dikkatli bir şekilde ifade edilmeli, kişisel ifade ve imalardan kaçınılmalıdır.
Değerlendirme bilgi formu hakemin makale hakkındaki fikrini içermelidir. Formda hakemin tavsiyesi (kabul, küçük revizyon, büyük revizyon ya da red), uygunluk, içerik, makalenin orijinalitesi, önemi konusundaki görüşleri ve önerileri yer almalıdır. Genel olarak, makalede sunulan yorumlar verilerle desteklenmiyorsa, ya da öne sürülen iddiaları desteklemek için ek ölçümler gerekiyorsa, sonucu değiştirebilecek ileri analize ihtiyaç varsa ya da kullanılan metotlar yetersizse ya da istatistik hataları yapılmışsa gerekli revizyonların major olması muhtemeldir. Hakemler, mümkün olan yerlerde, yorum ve eleştirilerinin doğruluğunu destekleyecek referanslar sağlamalıdırlar.
Hakemler, PCP’nin editoryal standartlarını gözetmeli ve yazarlar bunlara tam olarak uymadığında editörleri uyarmalıdır. Değerlendirme raporu, online sistem üzerinden gönderilir.
Editörün Nihai Kararı
Dergi editörü, nihai kararını verirken hakemlerin yorumlarını dikkate alır. Hakemler, online sistem üzerinden kendilerine gönderilen bir e-mail ile nihai karar hakkında bilgilendirilir. Karar konusunda yorumu olan hakem, editör ile iletişime geçmelidir. Hakem raporu uygun olmayan yorumlar içeriyorsa, ya da hakemin kimliği açık ise, editör rapora erişimi engelleyebilir.